قرص ضد بارداری و هر آنچه باید در مورد آن بدانید

قرص ضد بارداری بدون تهوع  چه نوع قرصی است؟ بهترین قرص ضد بارداری برای تنظیم پریود کدام است؟ آیا طریقه مصرف قرص ضد بارداری و کاربردهای قرص ضد بارداری را می شناسید؟ با لونا باشید تا ضمن پاسخ دهی به این سوالات با انواع قرص ضد بارداری آشنا شویم.

قرص ضد بارداری

امروزه  با پیشرفت سطح آگاهی جامعه و دسترسی راحت به اطلاعات، افراد راه های جلوگیری از بارداری را آموخته و با روشهای پیشگیری درصد کمتری از این بارداری ها اتفاق می افتند. یکی از شایع ترین روشهای پیشگیری انواع قرص های ضد بارداری هستند که در این مقاله به بررسی عملکرد این قرص ها وطریقه مصرف قرص ضد بارداری خواهیم پرداخت. قرص های ضد بارداری عملکرد موثری در پیشگیری بارداری های ناخواسته دارند و طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، از هر هزار موردی که قرص ضد بارداری مصرف می کنند ممکن است یک نفربه بارداری ناخواسته مبتلا شوند.

قرص‌های ضد بارداری چگونه عمل می‌کنند؟

کاربردهای قرص ضد بارداری از طریق ایجاد تغییرات بر روی هورمون ها اثر می کنند و باعث جلوگیری از عملکرد عادی آنها می شوند. به همین دلیل مهم، بهتراست قبل ازاستفاده ازهرگونه قرص پیشگیری با پزشک در مورد مصرف آنها مشورت کرد.این قرص ها استروژن ساختگی دارند و که هومون جنسی اصلی در خانم هاست و بربخش زیادی از سلامتی آنها اثر می گذارد. هورمونهای موجود عملکرد بسیارپیچیده تری از بارداری دارد وبر خلق بافت های استخوانی وحتی سلامت قلب تاثیرمستقیم دارد. هورمون ها مواد شیمیایی تولید شده توسط غدد شما هستند که همانند پیام رسانی به کنترل و هماهنگی عملکرد بدن از جمله بارداری کمک می کنند. قرص های بارداری حتی به صورت ترکیبی هستند که حاوی استروژن و پروژسترون می باشند.

علت تاخیر در سیکل قاعدگی

کاربردهای قرص ضدبارداری

از آنجا که اشاره کردیم که این قرص ها هورمونی هستند، بعضا با نظرپزشکان متخصص برای درمان آکنه و بیماری های پوستی استفاده می شوند. حتی کابردهای قرص ضدبارداری به بیشتر از این موارد هم منتهی میشود و در درمان قاعدگی های نامنظم بازهم با نظرپزشک قابل تجویز و استفاده است. همچنین درمان کیست های تخمدان و بیماری های رحم نیز از سایرکابردهای این قرص های ضد بارداری است. اما مصرف اصلی آنها برای جلوگیری از بارداری های ناخواسته و بارداری های اورژانسی پس از برقراری رابطه است که درادامه به طریقه و زمان مصرف آنها هم خواهیم پرداخت.

طریقه مصرف قرص های ضدبارداری

قرص های ترکیبی معمولا به صورت دوره ای و در سیکل های 21، 24 و 28 روزه مصرف می باشند و استفاده اورژانسی از آنها معمولا شرایط خاصی از جمله تهوع و خونریزی ایجاد می کنند.

طریقه و زمان مصرف قرص های ضدبارداری اورژانسی

بهتراست استفاده از این قرص ها در فاصله های زمانی نزدیک به رابطه جنسی انجام شود گرچه معمولا تا 72 ساعت بعد از برقراری رابطه هم امکان استفاده از آنها وجود دارد. هم چنان به خاطر داشته باشید اگر بعد از استفاده این قرص ها دچار استفراغ شدید شدید، لازم است همان دوز از قرص را مجددا استفاده نمایید. البته درنظرداشته باشید استفاده بیش اندازه و غیراصولی از این قرص ها باعث عوارضی ازجمله التهاب و تغییرشکل قسمت بیرونی رحم می شود.

انواع قرص ضدبارداری:

قرص های ضد بارداری همان طور که درمورد طریقه مصرف آنها هم اشاره کردیم به انواع مختلفی تقسیم میشوند که دراستتفاده های طولانی مدت و یا اورژانسی از لحاظ سیکل مصرف دسته بندی میشوند.

قرص های ترکیبی با سیکل طولانی

این قرص ها که ترکیبی از استروژن و پروژسترون هستند معمولا به صورت روزانه مصرف میشوند وچرخه های قاعدگی را طولانی نر میکنند. به فرض مثال این قرص ضدبارداری به جای اینکه چرخه قاعدگی را تا 12 بار درسال تکرار کند ممکن است آن را به 4 باردرسال هم کاهش دهد که البته این امرعوارض خاص خود ازجمله خطرات پوکی استخوان، بیماری های قلبی و جلوگیری از بارداری دائمی را به همراه دارد.

قرص های با دوز پایین LD

این قرص ها که هم به صورت ترکیبی هم ازنوع تشکیل دهنده پروژسترون عرضه میشوند،  دوز کمتری از هورمون ها را شامل میشوند. تاثیر این قرص های دوز پایین همانند قرص های دیگر است و تنها مزیت آنها عوارض جانبی کمتری است که احتمالا داشته باشند.

قرص های جلوگیری اورژانسی یا لوونورژسترل

تقریبا اکثرافرادی که تصمیم برپیشگیری از بارداری های ناخواسته و یا استفاده از قرص ضد بارداری را داشته اند نام این قرص های اورژانسی را شنیده اند. این قرص ها تاثیرگذاری شدید تری نسبت به قرص های LD  دارند و جزو شایع ترین و موثرترین قرص های ضد باری هستند. و معمولا برای مواردی استفاده می شوند که شامل روابط حفاظت شده نیستند. تاثیراین قرص ها از قرص های LD بیشترهستند و همچنین عوارض کمتری نیزدارند. طریقه مصرف این قرص ها نیزمعمولا متفاوت است ومعمولا بعد از رابطه مصرف میشوند. انواع مختلفی از قرص های اورژانسی وجود دارند مانند قرص های ترکیبی، قرص های پروژسترون و حتی قرص های آنتی پروژسترون.

کدام یک از قرص های ضدبارداری برای چه مواردی مناسب هستند؟

هر قرص ضدبارداری برای هرکسی مناسب نیست، پس قبل از استفاده الزامی است که با پزشک مشورت نمایید و عواملی که روی انتخاب شما اثر می گذارند مانند: علائم قاعدگی، دوران شیردهی و بیماری های مزمن دیگر را حتما در نظر داشته باشید.

عوارض قرص ضد بارداری

همانطور که اشاره کردیم یکی از شایع ترین اثرات قرص های ضد بارداری خون ریزی است که معمولا افراد برای اطمینان از درستی نحوه عملکرد آنها منتظرخونریزی هستند. باید درنظرداشت که این خونریزی ها حتی ممکن است بین 5 روز تا یک هفته بعد از استفاده صورت گیرد و درغیراینصورت بهتراست تا زمان قاعدگی خود صبورباشید، و بعد از این دچار قاعدگی شدید لازم است آزمایش خون بدهید. البته از عوارض شایع دیگر این قرص ها به تعویق افتادن زمان پریودی نیز می باشد.

حتی تحقیقاتی دراین زمینه نشان داده است که قرص های ضد بارداری به دلیل تاثیراتی که برهورمون ها می گذارند، ممکن است باعث بروز انواع بیماری های پستان شوند. همچنین همانطورکه قبل ترهم گفتیم اثرات مستقیم و غیرمستقیم این هورمون درهماهنگی بخش های مختلف به قدری زیاد است که حتی باید در نظرداشت در پاره ای از موارد با تاثیرمستقیم برروی سیستمم عصبی موجب سردرد های میگرنی شوند.

چه کسانی نباید قرصهای ضد بارداری مصرف کنند؟

• عوارض قرص ضد بارداری ال‌دی برروی افرادی که مبتلا به بیماریهای ترومبوز( لخته ) عروقی و آمبولی هستند بیشتر است .

• خانمهای بالای 35 سال و سیگاری ویا افرادی که سرطان رحم دارند مجاز به استفاده از این قرصها نمی باشند.
• زنان مبتلا به خونریزی غیرطبیعی رحم ، یرقان و بیماریهای کبدی، مشکوک به حاملگی ویا افرادی که سردردهای میگرنی شدید دارند، نباید قرص ضد بارداری مصرف کنند.
• خانمهایی که ضربان قلب نا منظم دارند و یا بیماری عروق مغزی ویا بیماری دریچه ای قلب در آنها شایع است نباید از قرص ضد بارداری استفاده کنند.
• مبتلایان به دیابت و فشارخون کنترل نشده نباید قرص ضد بارداری ال‌دی استفاده کنند. این خانم ها می توانند پس از زایمان در صورتی که فشار خونشان به حالت نرمال برگشت قرص جلوگیری استفاده کنند.

ضررهای مصرف قرص ‌های ضد بارداری چیست؟

بی شک بهترین قرص ضد بارداری برای تنظیم پریود نیز دارای عوارض است. البته بروز عوارض جانبی، یکی از متداول‌ترین دلایلی است که باعث می‌شود افراد از داروهای ضد‌بارداری استفاده نکنند. این عوارض در بیشتر افراد دیده می شوند که برای نمونه به تعدادی اشاره می کنیم.

بهترین مواد غذایی برای سلامت واژن

افزایش وزن

سلول‌های چربی ممکن است تحت‌تأثیر استروژن موجود در قرص‌های ضد بارداری قرار بگیرند، دلیل افزایش وزن، تجمع مایعات در بدن در اثر پروژسترون، افزایش اشتها و به دنبال آن افزایش مصرف مواد غذایی است. هرچند این هورمون باعث می‌شود سلول‌های چربی صرفا بزرگ‌تر شوند ولی تعداد آنها را افزایش نمی‌دهد. در بسیاری از افراد که قرص ضد بارداری مصرف می کنند احتباس مایعات خصوصا در نواحی سینه و باسن باعث چاقی شده است.

کاهش میل جنسی

هورمون‌های موجود در قرص‌های ضد بارداری، میل جنسی افراد را دستخوش تغییر می سازند. بطوری که تعدادی از خانم ها میل به هم خوابی با همسررا از دست میدهند. هرچند بسیاری از عوامل دیگر نیز در این امر دخیل‌اند. اگر کاهش میل جنسی ادامه‌دار و آزاردهنده شد، با پزشک‌تان مشورت کنید. البته در تعدادی دیگر از بانوان این قرصها باعث افزایش میل جنسی می‌شود. این نوسانات جنسی ممکن است به‌ علت کاهش درد شکم در دوره قاعدگی، سندرم پیش ازپریود، آندومتریوز و فیبروئیدهای رحم باشد.

لکه‌بینی یا خونریزی بین دو قاعدگی

مصرف نامرتب قرص‌ها و استفاده از داروهای ضدصرع و ریفامپین از دلایل بروز لکه‌بینی هستند. این عارضه، اغلب در طی سه ماه اول از شروع مصرف قرص ضد بارداری اتفاق می‌افتد و با مصرف سومین بسته‌ی قرص به مرور برطرف می‌شود و نیازی به درمان ندارد. قرص ضد بارداری باید به‌درستی مصرف شود و هیچ ‌یک از دوزهای آن فراموش نشود. این لکه بینی امکان دارد به دلیل تشکیل سطوح متفاوتی از هورمون‌ها در بدن باشد. یکی دیگر از دلایل لکه ‌بینی،می تواند مربوط به استفراغ به فاصله‌ی یک تا دو ساعت پس از مصرف قرص ضد بارداری باشد.

بد خُلقی و بد اعصابی

تعدادی از افراد در هنگام مصرف قرص‌ ضد بارداری به افسردگی یا سایر تغییرات عاطفی دچار می‌شوند. استفاده از قرص ضد بارداری با اندازه‌های کمترِ ضخامت قشری در قشر اوربیتوفرنتال جانبی و قشر خلفی سینگولت زنان مرتبط است. این مناطق مغز به پاسخ محرک‌های ورودی مربوط می‌شوند. بد خلقی از عوارض است که در تعداد زیادی از زنان رخ می دهد. برای از بین بردن عوارض قرص ال‌دی باید با آگاهی از این عارضه سعی در کنترل اعصاب داشت. ارتباط بین ضخامت قشری در این نواحی مغز و تغییرات خلقی از جمله بحثهایی است که نیاز است تحقیقات بیشتری روی آنها انجام گیرد.

تهوع

کسانیکه برای اولین بار قرص ضد بارداری مصرف می‌کنند، امکان دارد دچار حالت تهوع خفیف شوند. اگر تهوع خفیف داشته باشید می‌توانید زمان مصرف قرص را تغییر دهید اما این حالت معمولا بعد از مدت کوتاهی برطرف می‌شود. مصرف قرص با غذا یا در هنگام خواب یا همراه مایعات زیاد و میوه و سبزیجات ممکن است به کاهش احتمال تهوع کمک کند. سعی کنید مصرف قرص را متوقف نکنید؛ حتی در صورتی که واقعاً احساس تهوع می‌کنید. اما اگر تهوع بیش از 2-3 ماه ادامه داشت بهتر است با مشورت پزشک روش جلوگیری از حاملگی را تغییر دهید.

حساس‌شدن سینه‌ها

در تعدادی از خانم ها قرص‌های ضد بارداری ممکن است باعث بزرگ‌شدن یا حساس‌شدن سینه‌ها شوند. این درد سینه و تیر کشیدنهای آنی چند هفته پس از شروع قرص برطرف می‌شود. در چنین مواردی استفاده از سوتین های محکم، مُسکن‌های معمولی و کمپرس سرد یا گرم می تواند بسیار کمک کننده باشد. اما اگر متوجه شدید در سینه‌‌تان توده وجود دارد یا درد و حساسیت مداوم یا شدید دارید، به پزشک مراجعه کنید.

سردردهای خفیف

هورمون‌های جنسی در بروز سردرد و میگرن نقش دارند. قرص ها هورمونها را دست کاری می کنند. سردرد غيرمعمول مثل سردرد شدید و یا ضربانی و یا سردرد متمرکز در یک طرف سر و سردرد با علایم اولیه مانند تاری دید یا سفید شدن قسمتی از دید،هر کدام  دوره‌های از دست دادن قدرت بینایی هستند. البته قرص‌هایی که حاوی دوزهای پایینی از هورمون‌ها هستند، به‌احتمال بسیار کمتری باعث بروز سردرد می‌شوند. اگر سردرد شدید، سردرد به همراه فشار خون بالا، علایم عصبی و یا اختلالات بینایی داشتید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

ترشحات واژن

از دیگر عوارض قرص ضد بارداری ال‌دی، تغییرات درترشحات واژن است. افزایش یا کاهش میزان رطوبت واژن به هنگام برقراری رابطه جنسی،  تغییر در نوع ترشحات  رحمی و سایر تغییراتی که ممکن است بر رابطه‌ی جنسی اثر بگذارند از عوارض مصرف قرص ضد بارداری است.در صورت کاهش رطوبت واژن، می توانید از روان‌کننده‌های واژینال در هنگام برقراری رابطه‌ی جنسی استفاده کنید. معمولا تغییرات در ترشحات واژینال خطرناک نیستند. اما اگر احساس می کنید دچار عفونت واژن شده اید، به پزشک مراجعه کنید.

تأخیر در عادت ماهیانه

به تعویق افتادن عادت ماهیانه از ویژگی های بارز مصرف  این نوع قرص هاست. تاخیر در پریود معمولا در بیشتر خانم هایی که از قرص استفاده می کنند دیده می شود. عوامل متعددی ازجمله استرس، بیماری، مسافرت و اختلالات هورمونی یا تیروئید می‌تواند بر این مسئله تأثیر بگذارد،  اگر در حین مصرف قرص‌ ضد بارداری،پریود بعدی تاخیر طولانی مدت خورد،  بهتر است قبل از شروع بسته‌ی بعدیِ قرص، تست بارداری انجام دهید. ولی اگر تست شما منفی شد واین روند، بیش از یک دوره ادامه داشت، حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت سریعتر بررسی شود.

تغییرات بینایی به هنگام استفاده از لنزهای تماسی

مشكلات چشمی مانند از دست دادن قدرت بینایی در یک چشم یا کم شدن میدان دید از عوارض است که برای تعدادی از خانم ها در هنگام استفاده از قرص ضد بارداری اتفاق می افتد. تغییرات هورمونیِ ناشی از قرص ضد بارداری امکان دارد به احتباس مایع درون چشم منجر شود. این مسئله باعث تورم یا تغییر شکل در قرنیه چشم می‌شود. هنگامی که چنین اتفاقی می‌افتد، لنزهای تماسی، به‌خوبی روی چشم فیکس نمی‌شوند. افرادی که لنزهای تماسی دارند، در صورت تغییر در عصب بینایی یا لنز گذاشتن در طول استفاده از قرص ضد بارداری، لازم است با چشم‌پزشک در ارتباط باشند.

در نهایت اینکه اگر تمایل دارید این روش پیشگیری را اجرا کنید ولی از عوارض تعدادی از قرصها اذیت می شوید بهتر است، برند قرص ضدبارداری که مصرف می‌کنید را تغییر دهد.

برای قرص های ضدبارداری چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

همانطور که در بخش های دیگرمتن اشاره کردیم بهتراست قبل از استفاده ازهرگونه قرص ضد بارداری حتما با پزشک مشورت کرد اما بعد از استفاده نیز در صورت مشاهده علائم زیر الزامی است به پزشک اورژانس مراجعه کنیم:

• سردرد های میگرنی
• التهاب و درد شدید درناحیه ساق پا و ران ها
• افت شدید سطح بینایی
• معده درد شدید و دردهای شکمی
• بی نظمی های مکرر درعادات ماهیانه
• احساس سوزش و تغییرشکل درپستان ها

تفاوت تاثیرات قرص های ضد بارداری با قرص ها پیشگیری در چیست؟

از تاثیرات شاخص قرص های ضد بارداری درکاهش ترشحات واژنی است که به طبع آن به خشکی واژن و دردناک ترشدن رابطه منجر میشود. البته لازم به ذکر است که افراد می توانند با استفاده ازژل های روان کننده و ژل های واژینال این اثرات را کاهش دهند. اما بالعکس قرص های پیشگیری از بارداری ممکن با افزایش ترشحات واژینال و یا تغییر رنگ و بوی این ترشحات، مشکلات آزاردهنده ای برای طرفین رابطه ایجاد کند.

و نکته مهمتراین است که این قرص ها ازعفونت های هنگام رابطه جنسی به هیچ وجه جلوگیری نمی کند، پس الزامی است به هنگام رابطه از وسایل محافظتی مناسب استفاده کنید. و این توجه داشته باشید که قرص های ضد بارداری را برخلاف قرص‌های پیشگیری هر روز مصرف کنید و درصورت بهم ریختن سیکل ریسک بارداری افزایش می یابد.

موارد منع مصرف قرص های بارداری کدامند؟

• خانم های باردار
• افرادی که چاقی مفرط دارند
• خانم های بالای 35 سال ( با مشورت پزشک )
• خانم هایی سیگاری
• خانم های با سابقه سکته قلبی و مغزی
• افراد مصرف کننده داروهای خاص
• افرادی که بیماریی های مثل سرطان سینه، دیابت و بیماری کبدی دارند

آیا بارداری در پریودی امکان پذیر است؟!

تاثیرات مصرف قرص های ضد بارداری در افسردگی

قرص های ضد بارداری بر اساس تحقیقات صورت گرفته بر روی سیستم عصبی و سلامت روانی هم تاثیرگذارهستند و حتی ممکن است باعث افسردگی های خفیف شوند، به همین دلیل همواره افرادی که بیماری های زمینه ای و اختلالات روانی دارند الزامی است که با پزشک مورد نظرخود در این زمینه مشورت داشته باشند.

تاثیرات قرص های بارداری بر روی بیماری های قلبی

همانطور که اشاره کردیم مصرف قرص های ضد بارداری خطرایجاد لخته های خونی که یکی از اصلی ترین دلایل سکته های قلبی هستند را هم افزایش می دهد. به همین دلیل حتما توصیه می شود که افراد دارای سابقه گرفتگی عروق، سکته های قلبی و خانم های دارای اضافه وزن مفرد حتما این قرص ها را تحت نظر پزشک مصرف کنند.

 درنهایت:

اگر در حین مصرف قرص ضد بارداری به تعدادی از علائم بالا برخوردید، که برایتان غیر طبیعی است با پزشک‌تان تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید، چون ممکن است نشان‌دهنده‌ی وضعیتی خطرناک باشند. عوارض جانبی مصرف قرص ضد بارداری باید مورد بررسی قرار بگیرد تا باعث عارضه در بدن بیمار نگردد. با لونا باشید تا بیشتر در مورد مسائل مربوط به بانوان بدانید.