افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان به چه علت است؟این افسردگی چقدر طول میکشد؟  آیا راهی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ همۀ این سوالات پاسخ‌های مشخصی دارند و اگر آن‌ها را بدانید، می‌توانید این افسردگی آزاردهنده را  به راحتی درمان کنید.آن زمان است که از مادر شدن‌تان نهایت لذت راخواهید برد. بارداری و زایمان دوره‌های خاصی از زندگی زنان هستند و بالطبع، باعث ایجاد تغییراتی در زندگی‌شان می‌شوند. این تغییرات دامنه‌ای وسیع دارد. از تغییر سبک زندگی گرفته تا تغییرات جسمی و روحی! در این میان، گاهی احساسات ناخوش آیند پس از زایمان نیز پدیدار می‌شود و کنار آمدن با این تغییرات را دشوار می‌کند. احساسات ناراحت کننده پس از زایمان مسئله‌ای جدی اما قابل درمان است. اما اگر این احساسات درمان نشود پیامدهای جبران‌ناپذیری را برای مادر، نوزاد و پدر در پی خواهد داشت.

در این مطلب قصد داریم، هر آنچه باید در مورد افسردگی پس از زایمان و درمان آن بدانید را،  برای‌تان بازگو کنیم. پس با ما همراه باشید!

افسردگی پس از زایمان چیست؟

افسردگی بعد از زایمان (Postpartum Depression) یا به اختصار PPD مجموعه‌ای از تغییرات رفتاری، هیجانی و فیزیکی است که پس از زایمان، در برخی زنان رخ می‌دهد. این احساسات نوعی افسردگی ماژور است و معمولاً، چهار هفته پس از زایمان آغاز می‌شود. تشخیص دلمردگی پس از زایمان براساس فاصله میان زایمان و آغاز افسردگی و همچنین، شدت افسردگی صورت می‌گیرد.

اما دلیل این پریشان حالی چیست؟ چنین احوالاتی به دلیل تغییرات شیمیایی، اجتماعی و روان‌شناختی پس از بچه‌دار شدن رخ می‌دهد. در این دوره، بسیاری مادران تغییرات فیزیکی و عاطفی را تجربه می‌کنند. درمان افسردگی با دارو و مشاوره امکان‌پذیر است. اکثر زناناین تیپ  افسردگی را پس از زایمان تجربه می‌کنند؛ از هر ده زن، یک زن دچار افسردگی شدید پس از زایمان می‌شود و از میان هزار زن، یک زن دچار روان ‌پریشی بعد از زایمان می‌شود.

شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید روان پریشی پس از زایمان برای مردان نیز رخ می‌دهد و فقط مختص به زنان نیست. از هر ده مرد، یک مرد دچار افسردگی پس از زایمان می‌شود.

دلیل بروز افسردگی که پس از زایمان به سراغ انسان می‌آید چیست؟

بروز افسردگی اصلاً تقصیر شما نیست و نیازی نیست احساس گناه کنید.تحولات روحی پس از زایمان دلایل متعددی دارد و حتی علت افسردگی در هر شخص متفاوت است. در این بین، برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی بعد از زایمان را افزایش دهند:

• سابقۀ ابتلا به افسردگی، پیش از بارداری یا طی بارداری
• ابتلا به دیابت
• سابقۀ مصرف مواد مخدر یا الکل
• سن (هر چه سن‌تان کمتر باشد، خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان بالاتر است)
• تعداد فرزندان (هر چه تعداد فرزندان‌تان بیشتر باشد، احتمال بروزناراحتی بعد از زایمان‌های بعدی بیشتر خواهد شد)
• وجود سابقۀ اختلالات خلقی در خانواده
• تردید داشتن در مورد باردار شدن
• وقوع اتفاقات پر استرس
• زایمان دو قلو یا چند قلو

دل گرفتن های  پس از زایمان یک دلیل مشخص ندارد، اما عوامل زیر می‌توانند باعث سبب ایجاد آن شوند:

هورمون‌ها

کاهش سطح استروژن و پروژسترون پس از زایمان می‌تواند سبب بروز ناراحتی پس از زایمان شود. ممکن است میزان دیگر هورمون‌هایی که از غده تیروئید ترشح می‌شوند نیز ناگهان کاهش یابد و سبب ایجاد احساس خستگی و افسردگی در شما شود.

بی‌خوابی

بی‌خوابی و پرخوابی نیز می‌تواند سبب بروز مشکلاتی شود.

اضطراب

ممکن است با خودتان فکر کنید که آیا می‌توانید از نوزادتان مراقبت کنید یا خیر و همین تفکر و نگرانی سبب بروز اضطراب در شما خواهد شد.

تصویر ذهنی از خود

ممکن است بعد از زایمان احساس کنید جذابیت ظاهری‌تان را از دست داده‌اید یا این‌که احساس کنید محدود شده‌اید یا دیگر کنترلی بر زندگی‌تان ندارید. چنین افکاری می‌توانند از علت های افسردگیهای بعد از زایمان باشند.

علائم افسردگی پس از زایمان چیست؟

می‌رسیم به علائم افسردگی بعد از زایمان در زنان! تشخیص افسردگی کار ساده‌ای نیست. معمولاً، بسیاری از زنان، پس از زایمان، چنین علائمی را دارند:

• مشکل خواب
• تغییر اشتها
• خستگی شدید
• کاهش میل جنسی
• نوسانات مکرر خلقی

زنان مبتلا به افسردگی ، در کنار این‌ها، علائم بیماری افسردگی ماژور را نیز دارند:

• نوزادشان را دوست ندارند.
• کاهش یا افزایش وزن دارند.
• معمولاً، بی هیچ دلیلی، گریه می‌کنند.
• خلق و خوی افسرده دارند.
• خشمگین هستند.
• احساس بی‌ارزشی و ناامیدی می‌کنند.
• به مرگ و خودکشی فکر می‌کنند.
• به فکر صدمه زدن به دیگران‌اند.
• در تصمیم‌گیری و تمرکز مشکل دارند.

علائم اختلال وسواس فکر obsessive compulsive disorder)) یا به اختصار، OCD، نیز در یک تا سه درصد از زنان مشاهده می‌شود. وسواس این زنان به سلامتی نوزادشان مربوط می‌شوند و همواره، می‌ترسند آسیبی به نوزادشان برسد. احتمال بروز اختلال هراس (panic disorder) نیز وجود دارد. ممکن است افسردگی پس از زایمان، اختلال وسواس فکری و اختلال هراس، به صورت همزمان، به سراغ‌تان بیاید.

درمان افسردگی پس از زایمان چیست؟

بهتر است هر چه زودتر، به فکر درمان سریع این افسردگی باشید! اگر این افسردگی درمان نشود، خطرساز خواهد شد. در واقع، مادر و کودک، هر دو، در معرض خطر قرار می‌گیرند. چه زمانی باید به فکر راههای درمان افسردگی پس از زایمان باشیم؟

• علائم افسردگی بیش از دو هفته طول بکشد.
• نتوانید هر شرایطی را تحمل کنید.
• به فکر صدمه زدن به خودتان یا نوزادتان هستید.
• اکثر روزها، اضطراب شدید، هراس و وحشت به سراغ‌تان می‌آید.

اما برای درمان این عارضه چه کنیم؟ راه های درمان افسردگی بعد از زایمان، بسته به علت و شدت افسردگی، متفاوت است. معمولاً، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی، روان‌درمانی، مشاوره و آموزش به درمان افسردگی کمک می‌کنند. در صورت ابتلا به روان ‌پریشی پس از زایمان، داروهای روان‌ پریشی تجویر می‌شوند. گاهی هم در صورت وخامت اوضاع بیمار را بستری می کنند.

در دوره شیردهی می‌توانید از داروهایی برای درمان افسردگی، اضطراب یا حتی روان‌پریشی استفاده کنید. در صورت ابتلا به ناراحتی پس از زایمان، حتماً با پزشک مشورت کنید و با خیال راحت، درمان دارویی افسردگی پس از زایمان را شروع کنید.

عوارض افسردگی پس از زایمان

آیا افسردگی یا پریشان حالی  پس از زایمان خطرناک است؟ همان‌طور که در ابتدا گفتیم، احساسات ناخوش ایند پس از زایمان مسئله‌ای جدی اما قابل درمان است! اگر به فکر درمان افسردگی نباشید، تأثیرات مخرب آن را بر نوزادتان و دیگر اعضای خانواده‌تان خواهید دید:

        تأثیر سوء افسردگی بر خودتان

اگر افسردگی درمان نشود، طولانی خواهد شد و بیش از چند ماه، آزارتان خواهد داد. حتی ممکن است تبدیل به اختلال افسردگی حاد شود. ناراحتی پس از زایمان، حتی اگر درمان شود، می‌تواند احتمال ابتلا به افسردگی را در آینده افزایش دهد.

        تأثیر سوء افسردگی بر نوزادتان

اگر مادر مبتلا به افسردگی بعد از زایمان باشد، احتمال دارد پدر نیز مبتلا به افسردگی بعد از زایمان شود.

        تأثیر سوء افسردگی  بر همسرتان

معمولاً، نوزادان مادران مبتلا به افسردگی دچار مشکلات خواب و خوردن می‌شوند و همچنین، بیش از حد معمول، گریه می‌کنند. علاوه بر این‌ها، این کودکان دیر شروع به حرف زدن می‌کنند و حتی ممکن است بعدها، دچار مشکلات یادگیری و رفتاری شوند.

جلوگیری از افسردگی پس از زایمان

برای جلوگیری از افسردگی  چه باید کرد؟ اگر سابقه ابتلا به افسردگی دارید، حتماً آن را پزشک‌تان در میان بگذارید.

• در دوران بارداری، پزشک علائم و نشانه‌های‌تان را بررسی می‌کند. با روش‌های مختلف درمان، می‌توانید علائم خفیف افسردگی را کنترل کنید. ممکن است پزشک در دوران بارداری نیز داروهایی را برای پیشگیری از افسردگی تجویز کند.
• پس از زایمان، پزشک سریعاً معاینه‌تان می‌کند تا بتواند سریعاً، هر گونه علائم بیماری روان پریشی پس از زایمان را تشخیص دهد. بدین ترتیب، می‌توانید درمان را هر چه سریع‌تر آغاز کنید. اگر سابقه ابتلا به افسردگی را داشته باشید، پزشک می‌تواند بلافاصله پس از به دنیا آمدن نوزاد، درمان را شروع کند.

با رعایت یک سری نکات، می‌توانید دورۀ پس از زایمان را به راحتی سپری کنید:

• از دیگران کمک بخواهید. خواسته‌تان را با آن‌ها در میان بگذارید تا بدانند چگونه می‌توانند کمک‌تان کنند.
• در مورد انتظاراتی که از خودتان و کودک‌تان دارید واقع‌گرا باشید.
• ورزش کنید. برای پیاده‌روی و گردش از خانه خارج شوید.
• خودتان را برای روزهای سخت آماده کنید. فکر نکنید قرار است هر روز به خوبی و بدون دشواری سپری شود.
• رژیم غذایی سالمی را در پیش بگیرید. از مصرف الکل و کافئین بپرهیزید.
• ارتباط خوبی با همسرتان داشته باشید.
• با دوستان و خانواده‌تان معاشرت کنید.
• وقتی کودک‌تان می‌خوابد، خودتان نیز بخوابید و استراحت کنید.
• کتاب در مورد افسردگی پس از زایمان نیز می تواند به طی کردن سریعتر این دوران کمک کند.

بیشتر بخوانیم:روان پریشی بعد از زایمان

سخن آخر

تا به این‌جا، از علائم افسردگی بعد از زایمان و درمان آن برای‌تان گفتیم. این مشکل جدی اما قابل درمان و حتی پیشگیری است. مبتلایان به افسردگی ، علاوه بر علائمی مانند خستگی شدید، کاهش میل جنسی، نوسانات خلقی و تغییر اشتها، که اکثر زنان باردار تجربه‌شان می‌کنند، علائم بیماری اختلال افسردگی ماژور را نیز دارند. در این دوران، احتمال بروز علائم اختلال وسواس فکری و هراس نیز وجود دارد. اگر در دوران بارداری یا پس از زایمان، متوجه علائم افسردگی شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید و درمان را، هر چه سریع‌تر، آغاز کنید. نگران مصرف دارو در دوران شیردهی و بارداری نیز نباشید، چرا که در این دوران نیز می‌توانید درمان دارویی افسردگی پس از زایمان را زیر نظر پزشک آغاز کنید.

تاثیر ورزش بر افسردگی پس از زایمان را دست کم نگیرید. یادتان باشد اگر سابقه ابتلا به افسردگی دارید، پیش از بارداری یا طی بارداری، حتماً آن را با پزشک در میان بگذارید! بدین ترتیب، می‌توانید راه مقابله با افسردگی پس از زایمان را در پیش بیگرید و از مادر شدن‌تان نهایت لذت ببرید.

منابع

https://www.webmd.com/depression/guide/postpartum-depression

https://www.psychiatry.org/patients-families/postpartum-depression/what-is-postpartum-depression

https://www.womenshealth.gov/mental-health/mental-health-conditions/postpartum-depression

https://www.marchofdimes.org/pregnancy/postpartum-depression.aspx

https://www.marchofdimes.org/pregnancy/postpartum-depression.aspx