تخمکگذاری از اتفاقات مهمی است که از اولین قاعدگی تا یائسگی، هر ماه، در بدن زنان رخ می‌دهد،، اما معمولاً، زمانی توجه‌شان به آن معطوف می‌شود که در بارداری به مشکل بر می‌خورند، می‌خواهند باردار شوند یا این‌که می‌خواهند از بارداری جلوگیری کنند.
تخمکگذاری در زمان مشخصی از سیکل ماهیانه زنان رخ می‌دهد و علائم مختص به خودش را دارد. اما تخمک گذاری چیست؟ چه ارتباطی میان چرخه‌ی تخمک گذاری و بارداری وجود دارد؟ روش محاسبه چرخه‌ی تخمکگذاری چیست؟ همۀ این سوالات پاسخ‌های مشخص دارند. در این مطلب، هر آنچه باید در مورد تخمکگذاری و علائم آن بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با لونا همراه باشید!
تخمکگذاری چیست؟
پیش از هر چیزی، باید بدانیم تخمکگذاری چیست؟ تخمکگذاری بخشی از چرخه‌ی ماهانه‌ی زنان است و زمانی رخ می‌دهد که یک تخمک بالغ از تخمدان آزاد می‌شود، به سمت لوله‌ی فالوپ می‌رود و آماده‌ی باروری می‌شود.
در این زمان، لایه‌ی داخلی رحم ضخیم می‌شود و خود را برای تخمک بارور آماده می‌کند. اگر بارداری رخ ندهد، لایه‌ی درونی رحم فرو می‌ریزد. این فرو ریختن همان آغاز قاعدگی است. تقریباً، هر ماه، یک تخمک در تخمدان‌های‌تان بالغ می‌شود و این مسیر را در پیش می‌گیرد.
محاسبه‌ی زمان تخمکگذاری
می‌رسیم به تعیین چرخه‌ی تخمک گذاری! تخمکگذاری از کی شروع می‌شود؟ برای محاسبه زمان تخمک گذاری، ابتدا باید بدانیم سیکل ماهانه زنان چیست! سیکل ماهانه زنان از روز اول قاعدگی شروع می‌شود و تا اولین روز پریود بعدی ادامه دارد. سیکل ماهیانه زنان، معمولاً، 28 تا 32 روز طول می‌کشد، اما در برخی زنان این دوره می‌تواند بسیار کوتاه‌تر یا بسیار طولانی‌تر باشد.
در بسیاری زنان، تخمکگذاری بین روزهای یازدهم تا روز بیست‌ویکم چرخه‌ی ماهانه رخ می‌دهد. این دوره را «دوره‌ی باروری» زنان نیز می‌نامند، زیرا در این دوره، احتمال بارداری افزایش پیدا می‌کند. تخمکگذاری در روزهای مختلفی از این دوره رخ می‌دهد. البته، تخمکگذاری لزوماً در روز مشخصی از این دوره رخ نمی‌دهد و ممکن است در هر ماه، زمان آن متغیر باشد.
علائم تخمکگذاری چیست؟
اما تخمکگذاری چه علائمی دارد؟ تخمکگذاری نیز، مانند قاعدگی و پی ام اس، علائم مختص به خودش را دارد که با بروزشان، متوجه شروع این فرآیند خواهید شد. در ادامه، برخی از این علائم تخمکگذاری را برای‌تان خواهیم گفت.
- دمای بدن افزایش پیدا می‌کند.
افزایش دمای بدن هنگام تخمکگذاری به دلیل ترشح هورمون پروژسترون است. 2 تا 3 روز پیش از آن‌که دمای بدن به بالاترین درجه برسد، احتمال باروری افزایش پیدا می‌کند. برای سنجش دمای بدن در تخمک گذاری، باید دمای پایۀ بدن را با دماسنجی‌های دقیق دیجیتالی اندازه‌گیری کنید.
- سطح هورمون لوتئینی (LH) در بدن افزایش می‌یابد.
می‌توانید میزان هورمون لوتئینی را با استفاده از کیت تخمکگذاری اندازه بگیرید.
- مخاط دهانۀ رحم یا ترشحات واژن تغییر می‌کند.
در این دوره، مخاط دهانۀ رحم یا ترشحات واژن، به دلیل افزایش سطح استروژن، شفاف‌تر، رقیق‌تر و چسبناک‌تر می‌شود، درست مثل سفیدۀ خام تخم‌مرغ.
- سینه‌ها حساس می‌شوند.
- نفخ به سراغ‌تان می‌آید.
- لکه‌بینی رخ می‌دهد.
- درد خفیفی در پهلوهای‌تان می‌پیچد.
- میل جنسی‌تان افزایش پیدا می‌کند.
مراحل تخمکگذاری
چرخه‌ی تخمکگذاری در زنان به دو قسمت تقسیم می‌شود:
- اولین بخش از چرخه تخمکگذاری زنان فاز فولیکولی follicular phase)) نام دارد. این مرحله از اولین روز از آخرین چرخۀ قاعدگی (LMP) آغاز می‌شود و تا تخمکگذاری ادامه پیدا می‌کند.
مرحله‌ی اول چرخه‌ی تخمکگذاری از 7 روز تا 40 روز طول می‌کشد.
- نیمه‌ی دوم فاز لوئتال (luteal phase) نام دارد و از روز تخمکگذاری تا آغاز چرخۀ قاعدگی بعدی ادامه پیدا می‌کند. مرحلۀ لوتئال زمان دقیق‌تری دارد و معمولاً، فقط دوازده روز تا شانزده روز پس از تخمکگذاری رخ می‌دهد.
در واقع، روز تخمکگذاری تعیین‌‌کننده‌ی طول سیکل ماهانه‌تان است. البته، عوامل دیگری نیز، مانند استرس، می‌توانند چرخه ماهانه‌تان را بر هم بزنند و زمان قاعدگی‌تان را جابه‌جا کنند.
بنابراین، این‌که می‌گویند استرس می‌تواند زمان شروع قاعدگی را تغییر دهد فقط بخشی از واقعیت است. استرس بر تخمکگذاری تأثیر می‌گذارد و این تخمکگذاری است که زمان آغاز خونریزی قاعدگی را تعیین می‌کند. بنابراین، تاثیر استرس بر باروری و تخمکگذاری افسانه نیست و باید در جهت کنترل آن، تلاش کنید.
تقویم تخمکگذاری چیست؟
تقویم تخمکگذاری می‌تواند در تخمین زمان تخمکگذاری کمک‌تان کند. این تقویم می‌تواند به شما بگوید چه زمانی احتمال بارداری‌تان به حداکثر می‌رسد. اپلیکیشن لونا برای تخمین این زمان وجود دارد. این تقویم‌ها، برای تخمین زدن زمان تخمکگذاری، سوالات زیر را از شما می‌پرسند:
- تاریخ دقیق آخرین دورۀ قاعدگی را مشخص کنید.
- دورۀ قاعدگی قبلی‌تان چقدر طول کشید؟
- فاز لوئیتال‌تان چقدر طول می‌کشد؟
با استفاده از این تقویم، می‌توانید از زمان تقریبی تخمک‌گذاری‌تان مطلع شوید.
چرا دانستن زمان تخمکگذاری مهم است؟
اما چرا باید از زمان تخمکگذاری آگاه باشیم؟ این کار چه کمکی به ما می‌کند؟ زمان تخمکگذاری به شما می‌گوید چه روزهایی در چرخۀ ماهانه‌تان امکان بارداری وجود دارد و چه روزهایی ممکن نیست باردار شوید.
طی هر چرخۀ ماهانه، تخمکگذاری فقط یک بار رخ می‌دهد. از این رو، در هر چرخه، فقط یک بار امکان بارداری وجود دارد. بنابراین، آگاهی از زمان تخمکگذاری برای بارداری ضروری است.
یادتان باشد برای تعیین زمان دقیق تخمکگذاری، فقط باید از ابزارهای مخصوص این کار، مانند کیت تخمکگذاری، استفاده کنید، ابزارهایی مانند اپلیکیشن‌ها صرفاً زمان تقریبی تخمکگذاری را به شما می‌گویند. در نتیجه، برای تعیین زمان رابطه جنسی به منظور بارداری، نمی‌توانید به این پیش‌بینی‌ها اطمینان کنید.
تخمکگذاری چه مدت طول می‌کشد؟
هر تخمک فقط 12 تا 24 ساعت آمادۀ باروری باقی می‌ماند. اما این بدان معنا نیست که رابطۀ جنسی فقط طی این مدت منجر به بارداری می‌شود. اسپرم 3 تا 5 روز بعد از رابطۀ جنسی در بدن زن زنده می‌ماند، بنابراین، 5 تا 7 روز احتمال بارداری وجود دارد. به‌طور کلی، دو روز پیش از تخمکگذاری و روز تخمکگذاری، احتمال بارداری به حداکثر می‌رسد.
تخمکگذاری در زمان پریود
12 تا 16 روز پس از تخمکگذاری، دورۀ قاعدگی یا پریود آغاز می‌شود. با این تفاسیر، تخمکگذاری در دوران قاعدگی رخ نمی‌دهد. اما برخی زنان، در دوران تخمکگذاری، لکه‌بینی یا خونریزی تخمکگذاری را تجربه میکنند و آن را با خونریزی قاعدگی اشتباه می‌گیرند. خونریزی هنگام تخمکگذاری در زنانی که قاعدگی نامنظم دارند بیشتر رخ می‌دهد.
4 علت شایع اختلال در تخمکگذاری
همان‌طور که مشاهده کردید، تخمکگذاری از اهمیت بالایی برخوردار است. اختلال در تخمکگذاری می‌تواند منجر به ناباروری شود. اما علت اختلال در تخمکگذاری چیست؟ برخی دلایل اختلال در تخمکگذاری را برای‌تان خواهیم گفت.
- سندروم تخمدان پلی‌کیستیک
- اختلال در عملکرد هیپوتالاموس
- نارسایی زودرس تخمدان
- وجود پرولاکتین اضافه (هیپرپرولاکتینمی)
تخمکگذاری و نکاتی که باید بدانیم!
- هر تخمک فقط 12 تا 24 ساعت بعد از خروج از تخمدان زنده می‌ماند.
- معمولاً، در هر تخمکگذاری، فقط یک تخمک آزاد می‌شود.
- آزاد شدن دو تخمک در یک سیکل ماهانه لزوماً به معنای دوقلوزایی نیست.
- عواملی مانند استرس و بیماری می‌توانند بر تخمکگذاری تأثیر بگذارند.
- برخی زنان، در دوران تخمکگذاری، خونریزی سبک یا لکه‌بینی دارند.
- لانه گزینی تخمک بارورشده 6 تا 12 روز بعد از تخمکگذاری رخ می‌دهد.
- هر زنی با میلیون‌ها تخمک غیربالغ متولد می‌شود.
- قاعدگی بروز می‌یابد، حتی اگر تخمکگذاری رخ ندهد.
- تخمکگذاری رخ می‌دهد، حتی اگر خونریزی قاعدگی رخ ندهد.
- برخی زنان، در زمان تخمکگذاری، دردی را در اطراف تخمدان‌های‌شان احساس میکنند. این درد را درد میانی (middle pain) می‌نامند.
- اگر تخمکی بارور نشود، متلاشی می‌شود و جذب لایۀ رحم می‌شود.
سوالات متداول
آیا امکان آزاد شدن دو تخمک در یک سیکل قاعدگی وجود دارد؟
گاهی در یک چرخه، دو یا چند تخمک آزاد می‌شود. تخمک‌ها طی 24 ساعت آزاد می‌شوند و باعث چندقلوزایی می‌شوند. این اتفاق فقط در 5 تا 10 درصد از چرخه‌ها رخ می‌دهد، اما در این میان، پدیده‌ای به نام سندروم قل ناپدیدشده نیز وجود دارد که باعث می‌شود همۀ این تخمک‌گذاری‌ها به دنیا آمدن چندقلوها منتهی نشود. در واقع، سندوم قل ناپدیدشده نوعی سقط است که طی آن، فقط یکی از قل‌ها باقی می‌مانند و قل دیگر، به طریقی، جذب می‌شود و از بین می‌رود.
آیا سیکل قاعدگی بدون تخمکگذاری امکان‌پذیر است؟
پریود شدن لزوماً به معنای رخ دادن تخمکگذاری نیست. برخی زنان چرخۀ بدون تخمکگذاری را تجربه می‌کند. در این سیکل، زنان خونریزی بسیار خفیفی را تجربه میکنند که شبیه به خونریزی قاعدگی است، اما در واقع، قاعدگی نیست. این خونریزی به دلیل افت سطح استروژن یا ریزش لایه‌ی داخلی رحم رخ می‌دهد.
سخن آخر
تخمکگذاری از اولین قاعدگی شروع می‌شود تا یائسگی ادامه پیدا می‌کند. این اتفاق اهمیت زیادی دارد و همواره، باید حواس‌تان به آن باشد. تخمکگذاری 10 تا 16 روز پیش از آغاز قاعدگی رخ می‌دهد و علائم متعددی را، مانند افزایش دمای بدن، لکه‌بینی و نقخ، به همراه دارد. می‌توانید با استفاده از ابزارهایی مانند کیت قاعدگی، می‌توانید از زمان دقیق تخمکگذاری مطلع شوید. استفاده از این ابزارها و توجه به علائم می‌تواند در تعیین زمان قاعدگی کمک‌تان کند.
منابع
https://www.webmd.com/baby/healthtool-ovulation-calculator
https://www.whattoexpect.com/getting-pregnant/fertility/five-ways-to-tell-you-are-ovulating.aspx
https://helloclue.com/articles/cycle-a-z/ovulation-101-what-is-it-how-does-it-work
https://www.webmd.com/baby/am-i-ovulating#1
https://www.yourfertility.org.au/everyone/timing
https://www.healthline.com/health/womens-health/what-is-ovulation#overall-cycle
https://www.healthline.com/health/womens-health/ovulation-symptoms
https://www.nhs.uk/common-health-questions/womens-health/how-can-i-tell-when-i-am-ovulating/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/150870#when_does_it_occur
دیدگاهتان را بنویسید