روش های جلوگیری از افتادگی رحم کدامند؟ ایا افتادگی رحم خطرناک است؟ برای جلوگیری از افتادگی رحم چه باید کرد؟ اصلا از کجا بدانیم ماهیچه های کف لگن کجا هستند. در این مقاله از سری مقالات لونا ضمن روشن کردن  جواب این سوالات،  به بررسی دلایل و روش ‌های جلوگیری از افتادگی رحم خواهیم پرداخت و آنها را بطور کامل برای شما همراهان گرامی شرح خواهیم داد.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم در واقع با ضعیف شدن ماهیچه‌های لگن ایجاد می شود. ماهیچه‌های کف لگن در اثر عوامل مختلفی از جمله زایمان طبیعی و بارداری و دلایل دیگر ضعیف می‌‌شوند. ممکن است با این سوال مواجه باشید که  ایا افتادگی رحم خطرناک است ؟ بله این مشکل ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد و در برخی مواقع اگر افتادگی رحم شدید باشد نیاز به جراحی باشد.

خوشبختانه روش ‌های جلوگیری از افتادگی رحم  که در این مقاله به آن پرداختیم، بسیار ساده است. در فضای داخلی لگن تعداد زیادی ربات و عضله و رحم قرار دارد. رحم عضوی است که جنین در آن رشد می‌کند و گاهی اوقات با زایمان طبیعی یا دشوار بودن زایمان این عضلات ضعیف خواهند شد. زمانی که سن زنان بالا می‌رود، بیماری‌های مرتبط با سن آنها بروز خواهد کرد که موجب می‌شود رحم در کانال واژن حرکت کرده و به سمت پایین بیاید، در نهایت موجب افتادگی رحم شود. در مراحل اولیه می‌‌توان با انجام روش‌ های جلوگیری مناسب از افتادگی رحم جلوگیری کرده و با تقویت عضلات کف لگن احتمال بروز این حادثه را به حداقل رساند.

روش های جلوگیری از افتادگی رحم و علت افتادگی رحم

افتادگی رحم ممکن است علل و دلایل مختلفی داشته باشد. از علت افتادگی رحم می‌توان به این نکته اشاره کرد که ممکن است در هنگام زایمان ربات‌های محافظ دیواره رحم و عضلات آن آسیب ببیند یا ممکن است بعد از یائسگی با کاسته شدن میزان طبیعی استروژن توسط تخمدان‌ها حجم بافت رحم از بین برود و ضعیف شود. در واقع اختلالاتی منجر به افزایش فشار درون شکم خواهد شد که می‌توان به زور زدن در هنگام یبوست، تجمع مایع در شکم، سرفه مزمن همراه با برونشیت و آسم اشاره کرد. برداشتن اجسام سنگین که باعث ایجاد فشار زیاد به ناحیه داخل شکم خواهد شد، چاقی و اضافه وزنی که باعث ایجاد فشار زیاد به عضلات لگن می‌شود، عوامل نژادی و جراحی رادیکال در ناحیه لگن از فاکتورهای افتادگی رحم هستند.

روش های جلوگیری از افتادگی رحم

افتادگی رحم عوارض زیادی به همراه دارد، از اینرو جلوگیری از آن بسیار مهم است. بسیاری از بانوان تصور می‌‌کنند که اگر سن آنها بالا رود، چه بخواهند یا نخواهند افتادگی رحم برای آنها پیش خواهد آمد. در نتیجه تصمیم به انجام راهکارهای جلوگیری از افتادگی رحم ندارند. این تصور یک باور کاملا غلط است، چرا که عوامل مختلفی باعث بروز این مشکل در بانوان می‌شود و اگر عضلات کف لگن تقویت شوند توانایی عضلات لگن برای نگه داشتن رحم افزایش خواهد یافت و در نهایت از احتمال بروز افتادگی رحم کاسته خواهد شد. روش‌ های جلوگیری از افتادگی رحم شامل کاهش وزن، پیشگیری از یبوست با خوردن مواد غذایی حاوی فیبر، تمریناتی به منظور تقویت عضلات کف لگن، خودداری از برداشتن اجسام سنگین و زور زدن است.

از کجا بدانیم ماهیچه های کف لگن کجا هستند؟     

در کف لگن ماهیچه‌هایی وجود دارند که مانند U انگلیسی هستند. این ماهیچه‌های کف لگن از دنبالچه تا استخوان شرمگاهی ادامه دارند. یکی از وظایف ماهیچه‌های کف لگن نگه داشتن مقعد و مثانه و رحم و سایر اندام‌های لگنی است. با توجه به اهمیت این ماهیچه‌ها، اگر ماهیچه‌های کف لگن دچار شل‌شدگی و ضعف و آسیب شوند، قادر به نگه داشتن اندام‌های مذکور در جای خود نیستند.

درمان افتادگی رحم با پساری  

روش ‌های جلوگیری از افتادگی رحم که در سطح جامعه کاربرد دارند مختلف هستند. ما در اینجا قصد داریم به درمان افتادگی رحم با پساری بپردازیم. ممکن است بیماران برای درمان افتادگی رحم تصمیم به انجام عمل جراحی نداشته باشند یا پزشک متناسب با شرایط بیمار عمل جراحی را مناسب نداند. در این زمان باید از وسایل محافظ رحم یا همان روش درمانی پساری استفاده شود. این وسایل مخصوص کانال واژن بوده و از افتادگی رحم جلوگیری خواهند کرد. البته بیمارانی هستند که به منظور آماده شدن برای جراحی از پساری یا وسایل محافظ رحم استفاده می‌کنند‌. البته لازم به ذکر است افرادی که تصمیم به عمل جراحی ندارند باید به صورت دائم از پساری استفاده کنند. و اما این وسایل محافظتی چه نوع وسایلی هستند. در ادامه با ما باشید تا درباره اشکال و اندازه‌های پساری صحبت کنیم.

وسایل محافظ رحم یا پساری

وسایل محافظ رحم در اشکال و اندازه‌های مختلفی موجود هستند. هر یک از لوازم محافظ رحم متناسب با ساختار بدن بیمار انتخاب و استفاده می‌شوند. البته در صورت زیاد بودن شدت افتادگی رحم این وسایل محافظ رحم درون واژن نمی‌مانند. ابزار محافظتی مذکور باعث بوی بد و ترشح واژن می‌شوند و در برخی مواقع نیز باعث خونریزی واژن و تحلیل رفتن واژن خواهند شد. بیمارانی که از پساری استفاده می‌کنند باید در فواصل زمانی منظم  وسیله محافظ رحم را از درون واژن خود خارج کنند و بعد از تمیز کردن آن را درون واژن خود بگذارند.

علائم افتادگی رحم و مثانه و خطرات و عوارض این بیماری

دارو برای درمان افتادگی رحم

پزشکان برای زنانی که یائسه شده‌اند دارو برای درمان افتادگی رحم تجویز می‌کنند که در بهبود توانایی و قدرت بافت‌های واژن آنها موثر عمل می کند. همچنین بدین منظور برای تقویت عضلات اطراف واژن و عضلات بدن استروژن درمانی انجام می‌گیرد. اما توجه کنید که ممکن است استروژن درمانی عوارضی برای زنان مسن و افرادی که به بیماری سرطان مبتلا هستند داشته باشد‌. البته استروژن درمانی، بافت‌های آسیب دیده‌ای که باعث افتادگی رحم شده‌اند را بهبود نمی‌بخشد. بلکه تا حدودی از ازدیاد عارضه جلوگیری می کند.

حتما بخوانید: علت خارش واژن و راه‌های درمان آن

عوارض افتادگی لگن 

افتادگی لگن عوارض بسیار زیادی یرای خانم‌ها به همراه دارد. یکی از علائم افتادگی رحم و مثانه ضعف عضلات کف لگن است که همانطور که در این مقاله بیان کردیم، وظیفه نگه داشتن رحم و سایر اندام‌های لگنی را بر عهده دارند و اگر دچار ضعف شوند افتادگی رحم  رخ خواهد داد. افتادگی رحم عوارض مختلفی به همراه دارد که به عنوان نمونه می‌توان به دردهای لگنی، بی‌اختیاری ادراری و درد در هنگام نزدیکی اشاره کرد. همچنین اگر مشکل شدید باشد که دچار عفونت رحم و زخم رحم و در برخی مواقع بیرون زدگی رحم خواهد شد. البته با انجام روش های جلوگیری از افتادگی رحم می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. درمان این مشکل گاهی از طریق جراحی انجام می‌گیرد و گاهی با دارو درمان می‌شود.

افتادگی رحم به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شود؟

همانطور که با خواندن این مقاله متوجه شدید، زمانی که عضلات لگن ضعیف شوند رحم به سمت پایین حرکت خواهد کرد. اما توجه کنید که افتادگی رحم درجات مختلفی دارد. افتادگی رحم درجه یک به زمانی گفته می‌شود که دهانه رحم به سمت کانال واژن حرکت کند. رحم افتاده درجه دوم به زمانی گفته می‌شود که رحم داخل ورودی کانال واژن می‌رود. عارضه افتادگی رحم درجه سوم نیز به زمانی گفته می‌شود که رحم از واژن خارج شود و در نهایت درجه چهارم نیز به زمانی گفته می شود که رحم به طور کامل از واژن خارج می‌شود. با انجام  مراحل و روش‌های جلوگیری از افتادگی رحم، می‌توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.

معایناتی که پزشک برای تشخیص افتادگی رحم انجام می‌دهد چگونه است ؟ 

در واقع پزشک بعد از معاینه لگن و سوابق پزشکی شخص بیمار، بیماری وی را تشخیص داده و در حالت خوابیده یا ایستاده وضعیت لگن بیمار را بررسی خواهد کرد تا شدت وضعیت افتادگی رحم را تشخیص دهد. در این معاینه ممکن است پزشک برای بررسی میزان فشار داخل شکمی از بیمار بخواهد زور بزند یا سرفه کند. البته در موارد خاص باید از طریق  سونوگرافی یا پیلوگرام وریدی اختلالات انسداد مجاری پیشاب تایید شود. پزشک به بیمار توصیه می‌کند که سونوگرافی انجام دهد. در این صورت سر دستگاه سونوگرافی در داخل واژن یا روی شکم بیمار گذاشته می‌شود تا تصاویر دقیقی از ناحیه رحم و واژن به دست آید. در موارد خاص ممکن است دکتر اسکن ام‌ آر‌آی درخواست دهد. البته پزشکان همواره توصیه به انجام بهترین نوع روش های جلوگیری از افتادگی رحم می‌کنند تا در حد امکان بتوانند از این مشکل جلوگیری کنند.

بیشتر بدانیم: علت تاخیر در سیکل قاعدگی(تاخیر در پریود تا چند روز طبیعی است)

درمان خانگی افتادگی رحم

با توجه به میزان ضعیف بودن ساختار محافظ رحم، روش‌های درمان نیز متفاوت خواهد بود. ممکن است با درمان خانگی افتادگی رحم بتوان این مشکل را با انجام برخی از تمرینات ورزشی رفع کرد. البته  ممکن است مشکل افتادگی رحم به تقویت‌های ساختاری عضلانی رحم هیچ ارتباطی نداشته باشد. علت   آسیب‌های مکرری باشد که در هنگام زایمان به این قسمت وارد شده است. در زایمان طبیعی با خروج جنین از کانال واژن، واژن دچار کشیدگی می‌شود و در نهایت فاسیای درون لگن پاره می‌شود.  درست است که تمرینات ورزشی می‌تواند عضلات لگن را تقویت کند، اما نمی‌تواند باعث درمان مشکلات و اختلالات عمیق افتادگی رحم شود.

درمانهای خانگی عبارتند از

• انجام حرکات ورزشی (اسکات، حرکت هیپ تراست نشسته، حرکت پل، پلانک معکوس)
• استفاده از مواد پاک‌کننده و شوینده مناسب در ناحیه واژن
• حفظ تناسب اندام
• رابطه جنسی متعارف
• پرهیز از فشار بر این ناحیه تناسلی
• رعایت رژیم غذایی سالم و مقوی
• و در نهایت استفاده از ژل آلوئه ورا باعث تنگ شدن واژن و درمان افتادگی آن می‌شود

روش های جلوگیری از افتادگی رحم با تحریک الکتریکی عصبی و عضلانی 

پیشنهاد می‌شود که روش ‌های جلوگیری از افتادگی رحم را شناسایی کنید و بهترین راه را عملی کنید  تا عضلات و ماهیچه‌های لگن ضعیف نشوند .تحریک الکتریکی عصبی و عضلانی از روش درمانی رایج دیگری است که در فیزیوتراپی انجام می شود که برای بهبود کنترل مثانه و تقویت عضلات ضعیف لگن کاربرد دارد. فیزیوتراپیست از تحریک الکتریکی برای کمک به درگیر کردن ماهیچه های صحیح در عمل دفع ادرار استفاده می کند.( بیوفیدبک کف لگن ).

پالس های الکتریکی که انقباض عضلات را نظارت می‌ کنند نشان می ‌دهند آیا این ماهیچه به درستی کار می‌ کند یا خیر. پزشک با قرار دادن کف دستگاه در درون واژن جریان الکتریکی خفیفی  ارسال می‌کند تا عضلات منقبض شوند.

روش های جلوگیری از افتادگی رحم با بیوفیدبک کف لگن 

متخصص زنان و زایمان یا اورولوژی در خصوص تقویت و تعیین عضلات کف لگن از روش درمانی بیوفیدبک کف لگن  استفاده می‌کند.  بیمار با روش بیوفیدبک درمانی اطلاعات زیادی در مورد کنترل عملکرد بدن به دست می‌آورد. در این روش درمانی وسایل مخصوص در قسمت روی پوست یا رکتوم و درون واژن قرار می‌گیرند تا بتوان عملکرد عضلات کف لگن را کنترل کرد.  انتخاب عمل جراحی افتادگی رحم به سطح سلامت عمومی بیمار و تصمیم به بارداری در آینده و سن بیمار بستگی دارد. عمل جراحی افتادگی رحم به صورت شکمی و واژینال انجام می‌‌گیرد و پزشک از وسایل مخصوص به منظور انجام عمل جراحی استفاده می‌کند.

بیشتر بدانیم: سکس بعد از زایمان و هر آنچه درباره آن باید بدانید!

ایا افتادگی رحم خطرناک است

زنانی که در آینده قصد بارداری دارند، در صورت مواجه با افتادگی واژن نیازی به جراحی برای افتادگی رحم ندارند، چرا که افتادگی رحم به‌ تنهایی موجب نازایی نمی ‌شود. این نکته را هم مد نظر داشته باشید که هر چه افتادگی را در درجات اولیه درمان کنید، عوارض کمتری را به دنبال خواهد داشت.  درجه و شدت افتادگی رحم متفاوت است. اگر افتادگی رحم شدید باشد، بیمار احساس می کند که چیزی در داخل واژن او وجود دارد.اما اگر این عارضه خفیف باشد مشکلی برای وی ایجاد نمی کند

اما اینکه چطور متوجه افتادگی رحم شویم کافی است یکی از علائم را ملاحظه کنیم. مثلا افتادگی در رحم، با خونریزی واژن، مشکل در دفع ادرار و مدفوع و رابطه‌ی جنسی دردناک خود را نشان می‌دهد.در موارد وخیم تر این عارضه، رحم کاملا از واژن خارج می‌شود. در چنین مواقعی، افتادگی رحم، عوارض و خطرات زیادی را برای فرد خواهد داشت.پس بهتر است هرچه سریعتر روش های جلوگیری از افتادگی رحم را شناخته و نسبت به درمان آن جدی شویم.

بعد از انجام عمل افتادگی رحم چه مراقبت‌هایی باید انجام داد ؟ 

مراقبت‌هایی که باید بعد از انجام این عمل جراحی انجام گیرد، بسته به نحوه درمان متفاوت است. بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند باید قسمت‌های روتین را مطابق با توصیه پزشک انجام دهند. بیمارانی که از پساری یا وسایل محافظ رحم استفاده می‌‌کنند باید مطابق با توصیه پزشکان عمل کرده و در فواصل زمانی منظم پساری را چک کنند و حتما آن را در محل مورد نظر قرار دهند. البته اگر بیماران نحوه خارج کردن و تمیز کردن و جایگذاری پساری را یاد گرفته‌اند نیازی نیست برای انجام این کار به پزشک مراجعه کنند و در صورتی که بیماران با نحوه خارج کردن و تمیز کردن و نصب مجدد آن مشکل دارند باید حتما به پزشک مراجعه کنند. همواره توصیه می‌شود بانوان در انجام روش ‌های جلوگیری از افتادگی رحم کاهلی و چشم‌پوشی نکنند.

در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کرد ؟ 

زمانی که بیمار احساس کند دهانه رحم وی در نزدیک واژن است، در صورتی که شخص به نشت ادرار دچار شده باشد، وقتی احساس پر بودن دائم رکتوم یا احساس فشار و پر بودن در ناحیه شکم،اورا اذیت میکند. احساس فشار در کانال واژن یا بیرون‌زدگی در قسمت ورودی واژن از نشانه هایی است که باید به پزشک مراجعه شود. دردناک بودن رابطه جنسی، مشکل در راه رفتن، دفع ادرار و مدفوع، درد در پایین کمر و افتادگی کامل رحم به طوری که رحم به طور کامل از واژن خارج شود از علائمی هستند که در صورت مشاهده آنها باید سریعا به یک پزشک مراجعه کرد.

بیشتر بدانیم : بهترین روش درمان خانگی خشکی واژن کدام است؟

 جمع بندی روش های جلوگیری از افتادگی رحم:

با استناد به مطالب بیان شده فوق، روش های جلوگیری از افتادگی رحم شامل کاهش وزن، پیشگیری از یبوست با خوردن مواد غذایی حاوی فیبر، تمریناتی به منظور تقویت عضلات کف لگن، خودداری از برداشتن اجسام سنگین و زور زدن است. افتادگی رحم عوارض مختلفی می تواند به همراه داشته باشد که به عنوان نمونه می‌توان به دردهای لگنی، بی‌اختیاری ادراری و درد در هنگام نزدیکی اشاره کرد. جدی گرفتن علائم این بیماری و اقدام به موقع جهت رفع آن، باعث تسریع در روند درمان خواهد شد.