علت یبوست در بارداری چیست؟ آیا یبوست برای جنین خطرناک است؟ آیا این عارضه ای طبیعی است و می توان با استفاده از اقداماتی از بروز آن جلوگیری کرد؟ در این مقاله در رابطه با سوالات فراوان شما در ارتباط با یبوست در دوران بارداری صحبت خواهیم کرد. دلایل علمی علت یبوست را برای شما شرح خواهیم داد و در ادامه مطلب روش‌های پیشگیری از یبوست و نحوه درمان آن را توضیح خواهیم داد. برای یافتن پاسخ تمام سوالات خود با لونا همراه باشید.
بیشتر بدانیم: ماموگرافی چیست و به چه دردی می خورد؟
چگونه میتوان خشکی مزاج در دوران بارداری را پیشگیری کرد؟
روش‌های بسیاری برای پیشگیری و رفع یبوست در ایام بارداری وجود دارد. با استفاده از روش‌های موجود برای درمان سریع یبوست در بارداری اقدام کنید. به این دلیل که با افزایش سن بارداری احتمال شدت گرفتن یبوست نیز بیشتر میشود. در ادامه مطلب شما را با مواردی آشنا خواهیم کرد که استفاده از این روش‌ها برای پیشگیری و درمان یبوست مناسب است.
● تغذیه مناسب
مواد غذایی که فاقد فیبر باشند می‌توانند بروز یبوست را در زنان باردار افزایش دهند. زنان باردار روزانه به ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر برای حفظ سلامتیشان نیاز دارند. مصرف موادی چون ماکارانی شیرینی و کیک٬ نان سفید به دلیل نداشتن فیبر باعث یبوست می‌شوند. برای تأمین این میزان فیبر،سعی کنید با مقداری انگور، سیب، موز، انجیر و توت‌فرنگی یا سالاد میوه‌ی تازه این کمبود را جبران کنید. یا مقداری گیاهان طبیعی ذرت شیرین، کلم بروکلی و هویج را کباب کرده و یک غذای لذیذ برای خود تهیه کنید. توصیه میشود غذاهای فیبر‌دار را جایگزین مواد غذایی نفخ آور کنید.
● نوشیدن زیاد مایعات
حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری باعث میشود تا زنان باردار مقداری از مواد غذایی و آب مصرفی خود را از دست دهند. کم آبی منجر به کاهش حرکات روده‌ای مادر باردار در دوران حاملگی و ابتلای آنان به یبوست میشود. بدین منظور برای رفع یبوست در بارداری توصیه می شود آب کافی بنوشید. مایعات در این دوران برای نرم کردن و دفع آسان‌تر مدفوع بسیار اهمیت دارند. در کنار آب می‌توانید از چای٬ آبمیوه و سوپ‌های رقیق نیز استفاده کنید.
● فعال باشید
جهت حرکت سریع‌تر مدفوع انجام فعالیت‌های روزانه بسیار موثر خواهد بود. البته تنبلی یا فعالیت زیاده حد برای سلامتی یا ایمنی مادر یا جنین او مضر است. بارداری در تناسب زن باردار تغییراتی ایجاد می کند که با فعالیت سالم می توان از آن جلوگیری کرد. بعد از زایمان هم نوع فعالیت مادر در سلامت او بسیار تاثیر گذار خواهد بود. در مورد این قضیه، خانم باردار باید برای رفع یبوست در دوران بارداری با نظر پزشک ورزش‌های منظمی انجام دهد. در ماههای آخر بارداری که انجام ورزش برای وی می‌تواند سخت باشد پیاده‌روی‌های ملایم را باید جایگزین ورزش کرد. فعالیت بدو ن شک در سهیل شدن زایمان طبیعی شما نقش اساسی خواهد داشت.
● استفاده از غذاهای حاوی پروبیوتیک
در روده انسان میلیون‌ها باکتری مفید زندگی می‌کنند. وجود این باکتری‌ها برای عملکرد صحیح روده لازم است. مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک‌ها شامل باکتری‌های مفید هستند و استفاده از آن ها به حرکات منظم و طبیعی روده کمک خواهد کرد. زمانی که میزان باکتری‌های مضر بیشتر از باکتری‌های مفید میشود، عدم تعادل در روده به وجود می‌آید که به آن عارضه کاهش پروبیوتیک گویند. این مشکل باعث مقاومت انسولینی، بالا رفتن وزن فرد، التهاب، چاقی، بیماری‌های التهاب روده ، سرطان روده بزرگ و یبوست میشود. پروبیوتیک در موادی چون ماست٬ پنیر و دوغ وجود دارند. در کنار مواد غذایی٬ مکمل پروبیوتیک نیز به شکل قرص و یا پودر به بازار عرضه شده که می‌توانید از آن استفاده کنید.
● افزایش وعده‌های غذایی با کم نمودن حجم از آن
اگر وعده‌های غذایی شما در هر نوبت حجم زیاد داشته باشد٬ عملکرد دستگاه گوارشی کند خواهد شد و خود زمینه‌ای می تواند باشد بر علت یبوست در بارداری٬ بنابراین برای رفع این مشکل پیشنهاد می شود تعداد دفعات وعده های غذایی خود را افزایش دهید و در هر نوبت از حجم غذایی کمتری استفاده کنید. برای اینکه بتوانید این حجم را کم کنید سعی کنید ابتدا یک لیوان پر آب بنوشید و سپس به سراغ وعده غذایی بروید. این اقدام علاوه بر لاغری و رفع یبوست به نفخ و تجمع گاز کمتر در بدن کمک خواهد کرد.
● انجام تمرینات کگل
به ورزش‌های عضلات کف لگن تمرینات کگل گفته میشود. انجام این تمرینات برای رفع یبوست نیز موثر خواهد بود چرا که به تنظیم شدن حرکات روده کمک خواهد کرد. انجام این تمرینات برای زنان بارداری که قصد زایمان طبیعی دارند نیز توصیه شده است. قوی شدن عضلات کف لگن به زنان باردار کمک می‌کند تا زایمان راحتی داشته باشند. انجام این تمرینات قبل، حین و پس از بارداری به خانم های باردار توسط پزشکان توصیه میشود. علت هم این است که با انجام تمرینات کگل، ماهیچه های کف لگن که شامل مثانه، رکتوم و روده کوچک می باشد، تقویت می شوند.
یبوست در حاملگی نشانه چیست؟
برای پی بردن به علت یبوست در بارداری باید بدانیم این مشکل بخاطر وجود چه نوع تغییراتی در بدن شکل گرفته است. یبوست معمولا در ماههای اول بارداری به وجود می‌آید و با مصرف مواد غذایی خاص و به ثبات رسیدن سطح هورمون‌های بدن برطرف خواهد شد. از دلایل یبوست در ایام بارداری می‌توانیم به تغییرات هورمونی در دوران بارداری اشاره کنیم که برخی از عضلات بدن از جمله عضلات دستگاه گوارش و روده‌ای را شل می‌کند. شل شدن و استراحت عضلات روده‌ای حرکات روده‌ای را نیز کند و محدود کرده و بدن آب بیشتری را از دست می دهد. دلیل بعدی، مصرف کم فیبر در مواد غذایی است. داروهای مولتی‌ویتامین و مکمل‌های غذایی حاوی آهن نیز یک علت شایع دیگر برای یبوست در دوران بارداری هستند. در کنار این موارد دلایل زیر نیز از علل یبوست در دوران بارداری است که به توضیح هر کدام خواهیم پرداخت.
علت یبوست در بارداری
تغییرات هورمونی بدن
در دوران بارداری ما شاهد تغییرات در سطح هورمون های بدن هستیم. بالا رفتن هورمون پروژسترون در شروع بارداری سبب میشود حرکت مدفوع در روده بزرگ آهسته‌تر صورت بگیرد و این سرعت کم باعث شود که بدن آب بیشتری از دست دهد. پس تغییرات هورمون‌ها می‌تواند علت یبوست در بارداری باشد.
مصرف دارو های تجویزی
ممکن است پزشک شما برای رفع تهوع و استفراغ و همچنین برای رفع رفلاکس معده دارو تجویز کند. مصرف این داروها نیز می‌تواند علت یبوست در بارداری باشند. اگر شما به دلیل استفاده از این داروها دچار عوارض جانبی مانند یبوست شدید با پزشک معالج خود در رابطه با تغییر داروی خود صحبت داشته باشید.
افزایش فشار رحم بر روده
در دوران بارداری با بزرگ شدن جنین ، فشار شدیدی به واژن وارد می شود. تعداد زیادی از زنان حامله نیز درد مبهمی در سرتاسر لگن احساس می کنند. تعدادی حس می‌کنند که وزنی بر روی تمام قسمت پایین بدنشان وارد میشود. بخصوص با نزدیک شدن به ماههای آخر بارداری ، این فشار اغلب به دلیل فشار دادن وزن کودک به کف لگن بیشتر بر مادر تحمیل می شود. در چنین زمانی رحم مادر بزرگ میشود. بزرگ شدن رحم بر روده فشار وارد می‌کند٬ در نتیجه حرکت مدفوع سخت می شود. اینجاست که فرد حامله احساس یبوست می‌کند. در زنانی که دو قلو یا چند قلو باردار هستند یبوست در میان آن ها شایع‌تر است.
سابقه داشتن یبوست
در تحقیقات صورت گرفته زنانی که پیش از باردار شدن یبوست مزمن داشته‌اند احتمالا در ایام بارداری با شدت بیشتری از یبوست برخورد خواهند داشت. بنابراین لازم است زنانی که سابقه یبوست دارند قبل از باردار شدن شیوه زندگی خود را تغییر داده و با رعایت رژیم غذایی سالم٬ مصرف زیاد مایعات و ورزش یبوست خود را درمان کنند.
خطرات علت یبوست در بارداری
در ایام بارداری وجود یبوست این سوال را برای مادران به وجود می آورد که آیا یبوست و تحت فشار بودن بدن در زمان دفع مدفوع خطری را متوجه جنین خواهد کرد یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که یبوست خفیف خطری برای جنین نخواهد داشت اما لازم است یبوست زنان باردار درمان شود. به این دلیل که ممکن است با شدت گرفتن این عارضه مشکلاتی برای مادر و فرزند شکل بگیرد. یبوست در زن بادار باعث کم آب شدن بدن میشود و دستگاه گوارش زن باردار نمی‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد. خستگی و کمبود انرژی مادر ممکن است مواد مورد نیاز را در حد مناسب به جنین نرساند.
یبوست در ایام بارداری با وجود آن که امری شایع در میان زنان باردار است اما نیاز است به علت یبوست در بارداری خود پی ببرید و برای درمان آن اقدام کنید. اگر بیماری یبوست درمان نگردد ممکن است دچار عوارضی چون بواسیر یا همورئید شوید. با بالا رفتن ماههای بارداری و بزرگ شدن جنین٬ احساس درد زیادی در بخش مقعد خواهید داشت و در شرایطی نیز ممکن است دچار خونریزی از ناحیه مقعد شوید.
بیشتر بخوانیم: علائم چسبندگی رحم + نحوه درمان آن
داروی یبوست در بارداری
در شرایطی که یبوست زن باردار شدید باشد و از طریق روش‌های خانگی و توصیه‌های بهداشتی رفع نگردد نیاز است از طریق درمان دارویی این مشکل را برطرف نمود. برای رفع علت یبوست در بارداری مانند هر مشکل دیگر ما نباید به صورت خودسرانه از درمان دارویی استفاده کنیم. ملین‌ها یی هم وجود دارند که با اسم شربت یبوست در بارداری به شکل‌های متفاوت و به صورت شربت و یا پودر به بازار عرضه شده اند.
از داروهای رایج دیگر که برای درمان یبوست می‌توانیم از آن ها استفاده کنیم شربت هیدروکسید منیزیوم و شربت لاکسی ژل است. استفاده از شربت لاکسی ژل در طول 3 ماه نخست بارداری و همچنین در بیماری‌های کلیوی قابل استفاده نیست. شربت لاکتولوز و پودر پسیلیوم نیز برای رفع یبوست تجویز میشود. توجه داشته باشید مصرف این داروها و یا داروهای مشابه که برای رفع یبوست کاربرد دارند تنها با نظر پزشک باید استفاده شوند. اقدام خودسرانه شما در استفاده از داروهای شیمیایی می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به همراه داشته باشند.
درمان یبوست با طب سنتی
طبق طب سنتی در طول 9 ماه بارداری برای رفع علت یبوست در بارداری روش‌های درمانی خاصی وجود دارد. در طول این 9 ماه با استفاده از مواد پیشنهاد شده در طب سنتی می‌توانید یبوست در ایام بارداری را کاهش و یا برطرف کنید. در ادامه مطلب در رابطه با درمان خانگی یبوست در بارداری پیشنهاداتی برای شما قرار خواهیم داد.
خاکشیر |
درمان یبوست در بارداری با خاکشیر٬ روغن زیتون و انجیر توصیه شده است. مصرف روغن زیتون به عنوان یک روان کننده طبیعی پوشش روغنی در اطراف مدفوع ایجاد می‌کند که باعث میشود که خروج مدفوع تسهیل شود. انجیر نیز با داشتن فیبر غذایی بالا٬ با جذب نمودن آب سبب حجیم شدن و همچنین نرم شدن مدفوع میشود. مصرف خاکشیر نیز در کنار تخم شربتی به عنوان یکی از مناسب ترین ملین‌های اسموزی است که از طریق بازجذب نمودن بیشتر آب در رودهها و افزایش انقباض ماهیچه‌های روده سبب خارج شدن راحت مدفوع خواهد شد. |
شربت‌‌های گیاهی برای درمان یبوست |
مصرف نوشیدنی‌‌هایی مانند گلاب اصل، شربت آلو و شربت گل محمدی باعث رفع یبوست میشود. شما می توانید عصاره آلو را گرفته و با مقداری آب و شکر ترنجبین شربت بساز خوشمزه ای برای وعده ای خود تهیه کنید. مصرف مقدار زیاد گلاب حالت مدرر داشته و امکان دارد منجر به روانی ادرار یا اسهال موقت در بیمار شود. |
ماساژ شکم با روغنهای سنتی |
مالیدن شکم با روغن زیتون یا روغن بنفشه به حرکت رودهها و برطرف‌شدن یبوست کمک زیادی خواهد کرد. برای این کار کافی است، دست‌‌تان را به روغن آغشته کرده و از سمت معده به‌طرف پایین شکم ماساژ دهید. ماساز اطراف ناف بصورت دورانی هم می تواند به باز شدن گرفتگی روده کمک کند. |
بیشتر بخوانیم: سرطان پستان چیست ؛ علائم، تشخیص و درمان بیماری سرطان سینه
برای درمان یبوست چه زمانی نیاز است به پزشک مراجعه کنید؟
در کنار تغییرات زیادی که زنان باردار در دوران بارداری با آن مواجه می‌شوند یبوست نیز عارضه‌ای ناراحت کننده برای آنان خواهد بود. اگر یبوست شما در ایام بارداری با هر کدام از علائم زیر همراه باشد برای پی بردن به علت یبوست در بارداری لازم است به پزشک متخصص زنان و زایمان و یا به پزشک متخصص گوارش مراجعه داشته باشید.
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- دل درد بودن
- ادامه داشتن یبوست بیشتر از یک یا دو هفته
- مشاهده خون از بخش مقعد و راست روده
- نتیجه بخش نمودن مصرف ملین‌ها
یبوست در ماه آخر حاملگی
در ماه آخر بارداری مبتلا شدن به یبوست بیشتر از ماه های دیگر شایع‌تر است. در ماه نهم جنین رشد بیشتری خواهد داشت در نتیجه فشار از سمت رحم به تمام احشاء بدن مخصوصا روده وارد خواهد کرد. یبوست در ماه آخر اگر چه کاملا طبیعی است اما نیاز است اقدامات مناسب را انجام دهید تا بعد از زایمان خود به بیماری‌هایی چون فیشر و بواسیر مبتلا نگردید. مواد غذایی زیر برای رفع این مشکل به شما کمک خواهند کرد.
| 1. | مصرف کلم بروکلی بخارپز |
| 2. | خوردن بادام زمینی |
| 3. | استفاده از سبزیجات فراوان در وعده‌های غذایی |
| 4. | مصرف روزانه کیوی |
| 5. | 12 ساعت خیساندن انجیر خشک در آب و خوردن آن به صورت ناشتا |
| 6. | استفاده از میوه های چون آلو٬ هلو و گلابی |
| 7. | مصرف مداوم روغن زیتون |
| 8. | گنجاندن وعده صبحانه نان و عسل |
| 9. | کم کردن استفاده از نان سفید و انواع شیرینی ها |
احتمال بروز یبوست بعد از زایمان
یبوست در ایام بارداری الزاما به این معنی نیست که بعد از زایمان این عارضه برطرف گردد. این در حالی است که زنان باردار بعد از زایمان نیز بنا به دلایل مختلف ممکن است که به یبوست دچار شوند. این عوامل شامل موارد اشاره شده زیر است:
- بخیه خوردن ناحیه تناسلی
- احساس درد در ناحیه تناسلی
- استفاده از مسکن‌های قوی برای کاهش درد
- کاهش فعالیت‌های بدنی به دلیل ترس از به وجود آمدن درد
- استفاده از مکمل‌های آهن جهت رفع کم خونی
اولین مدفوع پس از عمل سزارین
یبوست و بند آمدن مدفوع پس از زایمان، دلایل فیزیولوژیک، محیطی و روانی دارد. این حالت ممکن است ۲ تا ۳ روز بعد از زایمان طول بکشد تا مدفوع بصورت کامل از بدن خارج شود. البته امکان دارد فرد دیگری زودتر موفق به دفع ادرار شود. هر اندازه زمان این یبوست به درازا بیانجامد، عمل دفع با درد بیشتری همراه خواهد بود. هرگاه شاهد درد یبوست شخصی بعد از زایمان بودید آن شخص را ترغیب کنید که از ملین ها بیشتر استفاده کند و یا آب بیشتری بنوشد .چنانچه شخص احساس دفع دارد نباید معطل کند. چون هر چه زودتر این کار انجام شود شخص احساس بهتری خواهد داشت.
بیشتر بخوانیم: راه های افزایش اسپرم در مردان
سخن پایانی علت یبوست در بارداری چیست
بخوبی درک می‌کنیم که در طول 9 ماه بارداری زنان با فراز و نشیب های بسیاری مواجه هستند. در این مقاله تنها به بررسی بخش کوچکی از مشکلات دوران حاملگی و جواب سوال علت یبوست در بارداری پرداختیم. یبوست در بارداری اگر چه امری شایع است و خطر جدی را متوجه جنین نمی‌سازد اما لازم است برای جلوگیری از سایر مشکلات٬ در زمان مناسب اقدامات موثری انجام دهیم تا این عارضه طبیعی تبدیل به مشکلی بزرگ برای زن باردار و جنین نشود.
دیدگاهتان را بنویسید